|| ಅಥ ಗಾಯತ್ರೀಜಪವಿಧಾನಮ್ ||

˜

ಅಥ ಯಜಮಾನಃ ಆಚಮ್ಯ, ಪ್ರಾಣಾನಾಯಮ್ಯ, ದೇಶಕಾಲೌ ಸಂಕೀರ್ತ್ಯ, ಮಮ ಮನಃ ಕಾಮನಾ ಸಿದ್ಧಯೇ, ಶ್ರೇಯೋಽಭಿವೃದ್ಧಯೇ, ಸವಿತೃದೇವತಾ ಪ್ರೀತಯೇ, ಅಮುಕಸಂಖ್ಯಾಕ ಗಾಯತ್ರೀಜಪಪೂರ್ತಯೇ ಚ ಅದ್ಯ ಅಮುಕಸಂಖ್ಯಾಕಗಾಯತ್ರೀಜಪಂ ಕರಿಷ್ಯೇ || ಇತಿ ಸಂಕಲ್ಪ್ಯ, ಭೂಶುದ್ಧ್ಯಾದಿಮಾತೃಕಾನ್ಯಾಸಾಂತೇ ಗಾಯತ್ರೀ ಶಾಪವಿಮೋಚನಂ ಕುರ್ಯಾತ್ |

೧) ಅಸ್ಯ ಶ್ರೀಬ್ರಹ್ಮಶಾಪವಿಮೋಚನಮಂತ್ರಸ್ಯ ಪ್ರಜಾಪತಿರೃಷಿಃ | ಗಾಯತ್ರೀ ಛಂದಃ | ಶ್ರೀಗಾಯತ್ರೀಶಕ್ತಿರ್ದೇವತಾ | ಬ್ರಹ್ಮಶಾಪವಿಮೋಚನಾರ್ಥೇ ಜಪೇ ವಿನಿಯೋಗಃ | ಇತಿ ಜಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, “ಓಂ ಗಾಯ॒ತ್ರೀಂ ಬ್ರ॒ಹ್ಮೇತ್ಯು॑ಪಾಸೀ॒ತ | ಯದ್ರೂ॒ಪಂ ಬ್ರ॑ಹ್ಮವಿದೋ॒ ವಿದುಃ॑ | ತಾಂ ಪಶ್ಯಂ॑ತಿ॒ ಧೀರಾಃ॒ ಸುಮ॑ನಸಾ ವಾ॒ಚಮ॑ಗ್ರ॒ತಃ || ಓಂ ವೇ॒ದಾಂ॒ತ॒ನಾ॒ಥಾಯ॑ ವಿ॒ದ್ಮಹೇ॑ ಹಿರಣ್ಯಗ॒ರ್ಭಾಯ॑ ಧೀಮಹಿ | ತನ್ನೋ॑ ಬ್ರಹ್ಮಪ್ರಚೋ॒ದಯಾ॑ತ್” | ಇತಿ ಮಂತ್ರಂ ಜಪ್ತ್ವಾ,

’ದೇವಿ ಗಾಯತ್ರಿ ತ್ವಂ ಬ್ರಹ್ಮಶಾಪವಿಮುಕ್ತಾ ಭವ’ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ, ಪುನರ್ಹಸ್ತೇ ಜಲಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ,

೨) ಅಸ್ಯ ಶ್ರೀವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಶಾಪವಿಮೋಚನಮಂತ್ರಸ್ಯ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ ಋಷಿಃ | ಗಾಯತ್ರೀ ಛಂದಃ | ಶ್ರೀಗಾಯತ್ರೀಶಕ್ತಿರ್ದೇವತಾ | ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಶಾಪವಿಮೋಚನಾರ್ಥೇ ಜಪೇ ವಿನಿಯೋಗಃ | ಇತಿ ಜಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, “ಓಂ ಗಾಯ॒ತ್ರೀಂ ಭ॑ಜಾಮ್ಯ॒ಗ್ನಿಮು॑ಖೀಂ ವಿ॒ಶ್ವಗ॑ರ್ಭಾಂ॒ ಯದು॑ದ್ಭವಾ ದೇ॒ವಾಶ್ಚ॑ಕ್ರಿರೇ ವಿಶ್ವ॒ಸೃಷ್ಟಿ॑ಮ್ | ತಾಂ ಕಲ್ಯಾ॒ಣೀಮಿ॑ಷ್ಟ॒ಕರೀಂ॑ ಪ್ರಪ॒ದ್ಯೇ | ಯನ್ಮು॒ಖಾ ನ್ನಿ॑ಸ್ಸೃತೋ॒ಽಖಿಲ॒ವೇದ॒ಗರ್ಭಃ॑” || ಇತಿ ಜಪಿತ್ವಾ,

’ದೇವಿ ಗಾಯತ್ರಿ ತ್ವಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರಶಾಪ ವಿಮುಕ್ತಾ ಭವ’ ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ, ಪುನರ್ಹಸ್ತೇ ಜಲಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ,

೩) ಅಸ್ಯ ಶ್ರೀವಸಿಷ್ಠಶಾಪವಿಮೋಚನಮಂತ್ರಸ್ಯ ವಸಿಷ್ಠ ಋಷಿಃ | ಗಾಯತ್ರೀ ಛಂದಃ | ಶ್ರೀಗಾಯತ್ರೀಶಕ್ತಿರ್ದೇವತಾ | ವಸಿಷ್ಠಶಾಪವಿಮೋಚನಾರ್ಥೇ ಜಪೇ ವಿನಿಯೋಗಃ | ಇತಿ ಜಲಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ, “ಓಂ ಸೋಽಹಮರ್ಕಮ॑ಯಂ ಜ್ಯೋ॒ತಿರಾ॒ತ್ಮಜ್ಯೋ॑ತಿರ॒ಹಂ ಶಿ॑ವಃ | ಆತ್ಮಜ್ಯೋತಿರ॑ಹಂ ಶು॒ಕ್ರಃ ಸ॒ರ್ವಜ್ಯೋ॑ತೀರ॒ಸೋಽಸ್ಮ್ಯ॑ಹಮ್” || ಇತಿ ಜಪಿತ್ವಾ, ಯೋನಿಮುದ್ರಾಂ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ, ಗಾಯತ್ರೀಮಂತ್ರಂ ಪಠಿತ್ವಾ, ’ದೇವಿ ಗಾಯತ್ರಿ ತ್ವಂ ವಸಿಷ್ಠಶಾಪವಿಮುಕ್ತಾ ಭವ’ | ಏವಂ ಶಾಪವಿಮೋಚನಂ ಕೃತ್ವಾ, ಚತುರ್ವಿಂಶತಿಮುದ್ರಾಃ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್[1] ||

ಅಥ ಋಷ್ಯಾದಿನ್ಯಾಸಾಃ ||

ಓಂ ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರರ್ಷಯೇ ನಮಃ, ಇತಿ ಶಿರಸಿ | ಗಾಯತ್ರೀಚ್ಛಂದಸೇ ನಮಃ, ಇತಿ ಮುಖೇ | ಸವಿತೃದೇವತಾಯೈ ನಮಃ, ಇತಿ ಹೃದಯೇ | ಜಪೇ ವಿನಿಯೋಗಾಯ ನಮಃ, ಇತಿ ಸರ್ವಾಂಗೇ ||

ಓಂ ತತ್ಸವಿತುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೇ | ಅಂಗುಷ್ಠಾಭ್ಯಾಂ ನಮಃ | ಓಂ ವರೇಣ್ಯಂ ವಿಷ್ಣವಾತ್ಮನೇ | ತರ್ಜನೀಭ್ಯಾಂ ನಮಃ | ಓಂ ಭರ್ಗೋ ದೇವಸ್ಯ ರುದ್ರಾತ್ಮನೇ | ಮಧ್ಯಮಾಭ್ಯಾಂ ನಮಃ | ಓಂ ಧೀಮಹಿ ಈಶ್ವರಾತ್ಮನೇ | ಅನಾಮಿಕಾಭ್ಯಾಂ ನಮಃ | ಓಂ ಧಿಯೋ ಯೋ ನಃ ಸದಾಶಿವಾತ್ಮನೇ | ಕನಿಷ್ಠಿಕಾಭ್ಯಾಂ ನಮಃ | ಓಂ ಪ್ರಚೋದಯಾತ್ಸರ್ವಾತ್ಮನೇ [2] | ಕರತಲಕರಪೃಷ್ಠಾಭ್ಯಾಂ ನಮಃ ||

ಓಂ ತತ್ಸವಿತುರ್ಬ್ರಹ್ಮಾತ್ಮನೇ | ಹೃದಯಾಯ ನಮಃ | ಓಂ ವರೇಣ್ಯಂ ವಿಷ್ಣವಾತ್ಮನೇ | ಶಿರಸೇ ಸ್ವಾಹಾ | ಓಂ ಭರ್ಗೋ ದೇವಸ್ಯ ರುದ್ರಾತ್ಮನೇ | ಶಿಖಾಯೈ ವಷಟ್ | ಓಂ ಧೀಮಹಿ ಈಶ್ವರಾತ್ಮನೇ | ಕವಚಾಯ ಹುಮ್ | ಓಂ ಧಿಯೋ ಯೋ ನಃ ಸದಾಶಿವಾತ್ಮನೇ | ನೇತ್ರತ್ರಯಾಯ ವೌಷಟ್ | ಓಂ ಪ್ರಚೋದಯಾತ್ಸರ್ವಾತ್ಮನೇ | ಅಸ್ತ್ರಾಯ ಫಟ್ || [3]ಇತಿ

ಅಥ ಧ್ಯಾನಮ್ || ಮಂದಾರಾಹ್ವಯರೋಚನಾಂಜನಜಪಾರ್ಕಾಭೈರ್ಮುಖೈರಿಂದುಮದ್ರತ್ನೋ ದ್ಯನ್ಮುಕುಟಾಂಶುಸಂತತಚತುರ್ವಿಂಶಾರ್ಣಚಿತ್ರಾತನೂಃ | ಅಂಭೋಜೇರಿದರಾಹ್ವಯೌ ಗುಣಕಪಾಲಾಖ್ಯೌ ಚ ಪಾಶಾಂಕುಶೇಷ್ಟಾಭೀತೀರ್ದಧತೀ ಭವೇದ್ಭವಭಯಪ್ರೋತ್ಸಾರಿಣೀ ತಾರಿಣೀ ||[4] ಇತಿ, ಮಾನಸೋಪಚಾರೈರಭ್ಯರ್ಚ್ಯ[5],

ಓಂ ಆಯಾ॑ತು॒ ವರ॑ದಾ ದೇ॒ವಿ॒ ಅ॒ಕ್ಷರಂ॑ ಬ್ರಹ್ಮ॒ ಸಂಮಿ॑ತಮ್ |

ಗಾ॒ಯ॒ತ್ರೀಂ॑ ಛಂದ॑ಸಾಂ ಮಾ॒ತೇದಂ ಬ್ರ॑ಹ್ಮ ಜು॒ಷಸ್ವ॑ ಮೇ || ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ, ರುದ್ರಾಕ್ಷಮಾಲಾಂ ಮೂಲಮಂತ್ರೇಣ ಸಂಪ್ರೋಕ್ಷ್ಯ,

ಓಂ ಮಾಂ ಮಾಲೇ ಮಹಾಮಾಯೇ ಸರ್ವಶಕ್ತಿಸ್ವರೂಪಿಣಿ |

ಚತುರ್ವರ್ಗಸ್ತ್ವಯಿನ್ಯಸ್ತಸ್ತಸ್ಮಾನ್ಮೇ ಸಿದ್ಧಿದಾ ಭವ || ಇತಿ ಸಂಪ್ರಾರ್ಥ್ಯ, ಓಂ ಹ್ರೀಂ ಸಿದ್ಧ್ಯೈ ನಮಃ | ಇತಿ ಮಾಲಾಂ ಸಂಪೂಜ್ಯ, ಗಾಯತ್ರೀಮಂತ್ರಂ ಜಪೇತ್ ||

ಯಥಾ - “ಓಂ ಭೂರ್ಭುವಸ್ಸುವಃ ತತ್ಸ॑ವಿ॒ತುರ್ವರೇ॑ಣ್ಯಂ॒ ಭರ್ಗೋ॑ ದೇ॒ವಸ್ಯ॑ ಧೀಮಹಿ | ಧಿಯೋ॒ ಯೋ ನಃ॑ ಪ್ರಚೋ॒ದಯಾ॑ತ್” || ಇತಿ || ತತೋ ಜಪಾಂತೇ ಮಾಲಾಂ ಶಿರಸಿ ಧೃತ್ವಾ, ಪುನರ್ಯಥಾಸ್ಥಾನಂ ಸಂಸ್ಥಾಪ್ಯ, ಗಾಯತ್ರೀಮಂತ್ರನ್ಯಾಸಾನ್ ಕೃತ್ವಾ, ಧ್ಯಾತ್ವಾ, ಪುನರ್ಮಾನಸೋಪಚಾರೈರಭ್ಯರ್ಚ್ಯ, ಅಷ್ಟೌ ಮುದ್ರಾಃ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್ |[6]

ಓಂ ಉ॒ತ್ತಮೇ॑ ಶಿಖ॑ರೇ ಜಾ॒ತೇ॒ ಭೂ॒ಮ್ಯಾಂ ಪ॑ರ್ವತ॒ಮೂರ್ಧ॑ನಿ |

ಬ್ರಾ॒ಹ್ಮಣೇ॑ಭ್ಯೋಽಭ್ಯ॑ನುಜ್ಞಾ॒ತಾ॒ ಗ॒ಚ್ಚ ದೇ॑ವಿ ಯ॒ಥಾ ಸು॑ಖಮ್ || ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ, ಹಸ್ತೇ ಜಲಮಾದಾಯ, ಮಯಾ ಕೃತೇನ ಜಪಕರ್ಮಣಾ ಭಗವತೀ ಗಾಯತ್ರೀ ದೇವೀ ಪ್ರೀಯತಾಮಿತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ, “ಓಂ ಗುಹ್ಯಾತಿಗುಹ್ಯಗೋಪ್ತ್ರೀ ತ್ವಂ ಗೃಹಾಣಾಸ್ಮತ್ಕೃತಂ ಜಪಮ್ | ಸಿದ್ಧಿರ್ಭವತು ಮೇ ದೇವಿ ತ್ವತ್ಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹೇಶ್ವರಿ” || ಇತಿ ದೇವ್ಯೈ ನಿವೇದ್ಯ, ಪ್ರಾರ್ಥಯೇತ್ | “ಹೀನೋ ವಿಭಕ್ತಿವರ್ಣೈಶ್ಚ ವ್ಯಂಜನೈಶ್ಚ ಸ್ವರೈರಪಿ |

ಜಪೋ ಮೇ ಕ್ಷಮ್ಯತಾಂ ದೇವಿ ಪ್ರಸಾದಂ ಕುರು ಕಿಂಕರೇ” || ಇತಿ, ಅಥಾಸನಮಪಸಾರ್ಯ, ಶಾಂತಿರಸ್ತ್ವಿತಿ ಭೂಮೌ ಜಲಂ ಸಿಕ್ತ್ವಾ, ತಜ್ಜಲಂ ಶಿರಸಿ ಧಾರಯೇತ್ ||

ಇತಿ ಗಾಯತ್ರೀ ಜಪವಿಧಾನಮ್ ||

ಸಂಗ್ರಾಹಕಃ

ಪರಮೇಶ್ವರ - ಪುಟ್ಟನಮನೆ

---

[1] ಸುಮುಖಂ ಸಂಪುಟಂ ಚೈವ ವಿತತಂ ವಿಸ್ತೃತಂ ತಥಾ | ದ್ವಿಮುಖಂ ತ್ರಿಮುಖಂ ಚೈವ ಚತುಃಪಂಚಮುಖಂ ತಥಾ || ಷಣ್ಮುಖಾಧೋ ಮುಖಂ ಚೈವ ವ್ಯಾಪಕಾಂಜಲಿಕಂ ತಥಾ | ಶಕಟಂ ಯಮಪಾಶಂ ಚ ಗ್ರಥಿತಂ ಚೋನ್ಮುಖೋನ್ಮುಖಮ್ || ಪ್ರಲಂಬಂ ಮುಷ್ಟಿಕಂ ಚೈವ ಮತ್ಸ್ಯಃ ಕೂರ್ಮೋ ವರಾಹಕಮ್ | ಸಿಂಹಾಕ್ರಾಂತಂ ಮಹಾಕ್ರಾಂತಂ ಮುದ್ಗರಂ ಪಲ್ಲವಂ ತಥಾ ||

[2] ಪ್ರಚೋದಯಾತ್ಸತ್ಯಾತ್ಮನೇ ಇತ್ಯಪಿ ಪಾಠಾಂತರಮ್ ||

[3] ಅತ್ರೈವ ಸವ್ಯಾಹೃತಿಗಾಯತ್ರೀನ್ಯಾಸಾಂಶ್ಚ ಕುರ್ಯಾದ್ಯಥಾ – ಓಂ ಭೂಃ | ಓಂ ಭುವಃ | ಓeಸುವಃ (ಸ್ವಃ) | ಓಂ ತತ್ಸ॑ವಿ॒ತುರ್ವರೇ॑ಣ್ಯಮ್ | ಓಂ ಭರ್ಗೋ॑ ದೇ॒ವಸ್ಯ॑ ಧೀಮಹಿ | ಓಂ ಧಿಯೋ॒ ಯೋ ನಃ॑ ಪ್ರಚೋ॒ದಯಾ॑ತ್ || ಇತಿ ಷಡ್ಭಿಃ ಕ್ರಮೇಣ ಕರಹೃದಯಾದಿನ್ಯಾಸಾ ವಿಧೇಯಾಃ |

[4] ಮುಕ್ತಾವಿದ್ರುಮಹೇಮನೀಲಧವಲಚ್ಛಾಯೈರ್ಮುಖೈಸ್ತ್ರೀಕ್ಷಣೈರ್ಯುಕ್ತಾಮಿಂದುನಿಬದ್ಧರತ್ನಮುಕುಟಾಂ ತತ್ವಾರ್ಥವರ್ಣಾತ್ಮಿಕಾಮ್ | ಗಾಯತ್ರೀಂ ವರದಾಭಯಾಂಕುಶಕಶಾಃ ಶುಭ್ರಂ ಕಪಾಲಂ ಗುಣಂ ಶಂಖಂ ಚಕ್ರಮಥಾರವಿಂದಯುಗಲಂ ಹಸ್ತೈರ್ವಹಂತೀಂ ಭಜೇ || ಇತ್ಯಪಿ ಧ್ಯಾನಂತರಮ್ ||

[5] ಲಂ ಪೃಥಿವ್ಯಾತ್ಮಕಂ ಗಂಧಂ ಕಲ್ಪಯಾಮಿ | ಹಂ ಆಕಾಶಾತ್ಮಕಂ ಪುಷ್ಪಂ ಕಲ್ಪಯಾಮಿ | ಯಂ ವಾಯ್ವಾತ್ಮಕಂ ಧೂಪಂ ಕಲ್ಪಯಾಮಿ | ರಂ ಅಗ್ನ್ಯಾತ್ಮಕಂ ದೀಪಂ ಕಲ್ಪಯಾಮಿ | ವಂ ಅಮೃತಾತ್ಮಕಂ ನೈವೇದ್ಯಂ ಕಲ್ಪಯಾಮಿ | ಇತಿ ತತ್ತನ್ಮುದ್ರಾಃ ಪ್ರದರ್ಶ್ಯ,

[6] ಸುರಭಿರ್ಜ್ಞಾನವೈರಾಗ್ಯೇ ಯೋನಿಃ ಕೂರ್ಮೋಽಥ ಪಂಕಜಮ್ | ಲಿಂಗಂ ನಿರ್ವಾಣಕಂ ಚೈವ ಜಪಾಂತೇಽಷ್ಟೌ ಪ್ರದರ್ಶಯೇತ್ ||